فناوری‌نانو: راهبرد ایران در تکاپوی توسعه پایدار و چالش‌های پیش رو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

ملل متحد در تحلیل روشنی از تداوم فقر جهانی، روند فزاینده مرگ‌و‌میر کودکان، تهدید سلامت زنان و ناپایداری محیط‌زیست بشر به‌مثابه تهدید علیه صلح پایدار جهانی، مصمم به تدوین آرمان‌های توسعه پایدار شدند. در پی این اجماع جهانی، دولت‌ها رویکردهای مختلفی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار در پیش گرفته‌اند. ایران به‌عنوان عضوی از ملل متحد در تکاپوی رسیدن به اهداف توسعه پایدار تمرکز جدی بر بهره‌مندی از علم و فناوری داشته است. فناوری نانو در زمره این فناوری‌ها است که با ظهورش، انقلابی عظیم در دانش بشری ایجاد نمود. هم‌اینک ایران در مسیر توسعه پایدار قدم برمی‌دارد و علی‌رغم پیشرفت‌های خوبی که داشته است تا رسیدن به توسعه پایدار فاصله دارد. فناوری نانو، راهبردی است که می‌تواند تأثیر اساسی در حوزه‌هایی همچون انرژی، محیط‌زیست، پزشکی و سلامت و رشد اقتصادی ایران داشته باشد. با این حال، نبود قوانین حقوقی منسجم در ایجاد تعادل میان مزایا و ریسک‌های احتمالی فناوری نانو، چالشی در بهره‌مندی از ظرفیت‌های این فناوری در راستای توسعه پایدار ایجاد نموده است. بر این اساس، در این نوشته با تمرکز بر ظرفیت‌های فناوری نانو در رسیدن به اهداف توسعه پایدار در ایران، چالش حقوقی موجود در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
 

کلیدواژه‌ها


[1] United Nations, ISBN 978-92-1-1011284-2, available at: http://www.refworld.org/docid/51f8fff34.html. (2013)
 
[2]UN Economic and Social Council http://www.un.org/en/ecosoc/about/mdg.shtml (2015)
 
 
 
[5] Statistical Center of Iran, Deputy for statistical Project, (2006)
 
[6] https://www.amar.org.ir شاخصهای-توسعه/پایگاه-اطلاعات-MDG (In Persian).
 
[7] Website of the Ministry of Health and Medical Education, Deputy for Health Affairs, www.mohme.gov.ir
 
[8] the 2nd Environmental Report of Iran, Department of Environment, 2005
 
 
[10] Ana Rita Nogueira de Sousa Branquinho Nordberg, Master´s Thesis, Stockholm University, autumn 2009,
 
 [11]  نجف زاده، عباس، انتشارات محقق اردبیلی، 1 (1387)
 
 
 
[14] B. Bhushan & Others, Springer Berlin Heidelberg, 1 (2007).
 
[15]  ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، 1394
 
 
[17]  احمدی حجت، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، 1 (1386)
 
[18] Matsuura.Jeffrey H, Artech House, 1, (2006).
 
[19] Gregory Mandel,Research Paper No. 2007-28, Temple University, Available at: http://ssrn.com/abstract=1018707;
 
[20] John Miller,Nanotechnology L. & Bus, Vol. 1, 2004
 
[21]  بی ویسواناسان، ترجمه فرزاد افشاری و سیما حسین زاده، انتشارات میلان، 1 (1389)
 
 [22]  فروغی، محمدرضا فروغی، انتشارات دانشگاه اسلامی واحد نجف‌آباد، 1 (1388)
 
[23]  قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، (1396-1400)،
 
  [24] ریاست جمهوری، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، ویرایش دوم، (1394)
 
[25] "گزارش عملکرد اجرای برنامه پیشرفت فناوری نانو در ایران 1404 (راهبرد ده‌ساله دوم توسعه فناوری نانو)، 1394،
 
 [26] Falkner. R, Jasper, N, Global Environmental Politics, 12 (1). pp. 30-55. (2012)
 
[27] Xiao X, Fan FRF, Zhou J, J Am Chem Soc; 130: 16669-77. (2008)
 
[28] Donaldson, K., V. Stone, C. Tran, W. Kreyling and P. Borm, Occupational and environmental medicine, 61:727-728. (2004)
 
[29] Scown TM, Santos EM, Johnston BD, Toxicol Sci; 115: 521-34. (2010)
 
[30] Bosso, Christopher J. RFF Press. 1 (2010)
 
 
[32] Lyria Bennett Moses, Bulletin of Science Technology Society, No. 27. (2007)
 
[33] David Forrest, Foresight Nanotech Institute, Mar. 23, http://www.foresight.org/nano/Forrest1989.html . (1989)
 
[34] Diana Bowman & Graeme Hodge, Columbia Sci & Tech. L. Rev, 8 (2007).
 
[35] Robert D. Pinson, 22 Berkeley J. Int’l L. 279. (2004)
[36] Maksim Rakhlin, Duke L. & Tech. Rev. 2. (2008)
[37]  ریاست جمهوری، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ایران، چاپ اول، (1384)