جایگاه نظریه در اقدامات عملی نانوتکنولوژی در حوزه‌ی حفاظت آثار تاریخی چوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مرمت اشیای فرهنگی- تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر تهران

2 پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی، تهران

چکیده

فناوری نانو با استفاده از ویژگی‌ها، و به دلیل ایجاد رفتار کیفی جدید در مقایسه با همتایان ماکروسکوپی خود، انقلابی در علم مواد به وجود آورده است. استحکام‌بخشی چوب‌های خشک تاریخی در گذشته با استفاده از پلی‌ونیل‌ها، پارالوئید B72 و دیگر رزین‌های اپوکسی انجام می‌شد. اما با ورود تکنولوژی نانو در حوزه میراث فرهنگی شاهد یک تغییر در استفاده از مواد هستیم. استفاده از مواد و روش‌های جدید در مرمت همواره مورد بحث بوده است و از طرفی باید بررسی کرد که تکنولوژی نانو که امروزه به طور گسترده در حوزه حفاظت آثار چوبی و به طور خاص استحکام‌بخشی این آثار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ با دیدگاه‌های نظری موجود چه ارتباطی دارد؟ همواره یکی از مهم‌ترین مسائل در حفاظت و مرمت یک شیء رعایت اصول اخلاقی حوزه مبانی نظری است. این تحقیق سعی بر آن دارد تا ارتباط و جایگاه نظریه در اقدامات عملی نانوتکنولوژی در حوزه‌ی حفاظت آثار تاریخی چوبی مورد بحث قرار گیرد. به طور کلی با توجه به ساختار متخلخل چوب، استفاده از نانو تکنولوژی در استحکام‌بخشی چوب می‌تواند مفید و مضر باشد، زیرا از طرفی موجب تقویت و استحکام ساختارهای آسیب دیده چوب می‌شود و از طرفی با توجه به همین خلل و فرج‌ها و نفوذ ذرات ریز نانو مواد به ساختار چوب برخی از مفاهیم اخلاقی حفاظت همچون سازگاری، برگشت‌پذیری و پایداری حفاظت پایدار را می‌تواند به چالش بکشد. به نظر می‌رسد زمان آن رسیده است که حفاظتگران دور هم آیند و در مورد به کارگیری روش‌های جدید در حفاظت از اشیای تاریخی و تعارض آن با برخی مفاهیم اخلاقی موجود، تصمیم جدیدی اتخاذ کنند و به یک تعادل پویا برسند.
 

کلیدواژه‌ها


1- الماسی، محمد جوان؛ مهرآبادی، رضا و فنایی شیخ الاسلامی، طاهره. بررسی انواع نانو کامپوزیت ها و کاربرد آنها در صنایع دریایی و نظامی. اولین همآیش ملی توسعه سواحل مکُران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران. دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، منطقه سوم نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران-کنارک. (1391). 2- حبیبی، محسن؛ مقصودی، ملیحه. مرمت شهری، تعاریف، نظریه‌ها، تجارب، منشورها و قطعنامه‌های جهانی، روش‌ها و اقدامات شهری. چاپ دوم، دانشگاه تهران. (1384). 3- حسینی صومعه، محدثه. کاربرد ترکیب ضدقارچ های نانو در حفاظت آثار چوبی مورد پژوهی: نمونه چوب و قارچ سرداب محراب کلیسای بیت اللحم اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته‌ی مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی. دانشگاه هنر تهران. راهنما: صمد سامانیان. مشاور: مریم افشارپور. (1392). 4- دیداری، معصومه. امکان‌سنجی استفاده از نانو مواد هیدروکسید کلسیم و منیزیم در اسیدزدایی چوب‌های تاریخی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی. دانشگاه هنر اصفهان. (1388). 5- عباسی، علی (مترجم). نانوکامپوزیت‌ها انواع،‌کاربردها و بازار . به سفارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو. انتشار الکترونیکی. (1390). 6- میونز ویناس، سالوادور. نگره‌ی نگاهداشت معاصر.ترجمه فرهنگ مظفر، فاطمه مهدی زاده و حمید فرهمند بروجنی چاپ اول. اصفهان: انتشارات گلدسته. (1389). 7- محمدی آچاچلویی، محسن. ارزیابی کاربرد نانو سید در حفاظت آثار چوبی در برابر آسیب‌های بیولوژیک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی. دانشگاه هنر اصفهان. راهنما: غلامرضا وطنخواه و علی اکبر عنایتی. (1388). 8- مورتیمر، چارلز. «سینتیک شیمیایی». در شیمی عمومی. ترجمه عیسی یاوری. (۱۳۸۸). ویرایش ششم. چاپ سی و یکم. تهران: نشر علوم دانشگاهی. (۱۹۸۶). 9- میربخش، مریم ؛ مظاهری اسدی، مهناز و قائدنیا، بابک. آثار احتمالی نانوذرات بر محیط زیست و سلامت، اولین همایش ملی استاندارد و ایمنی در فناوری نانو. (1391). 10- مظاهری اسدی، مهناز و غلامی قوام آبادی، آزاده. نانو تکنولوژی: مخاطره بهداشتی و محیط زیستی، فصلنامه راهبرد،(1389). سال نوزدهم، شماره 55، ص 39. 11- ناظمی‌اشنی، راضیه. اسیدزدایی آثار چوبی تاریخی با استفاده از نانو ذرات هیدروکسید کلسیم سنتز شده به روش شیمیایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی. دانشگاه هنر اصفهان.راهنما: واعظی، محمدرضا. مشاورین: قباد کیانمهر و بهنام پدرام. (1388). 12- وطن دوست، رسول. خوانش‌هایی در حوزه حفاظت، جستارهای تاریخی و فلسفی در حفاظت از میراث فرهنگی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. (1395). 13- هرندی، دانیال. مطالعه کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در بهبود مقاومت استحکام بخش پلی وینیل بوتیرال در برابر پوسیدگی سفید چوب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی. دانشگاه هنر اصفهان.راهنما: احمدی، حسین. مشاور: محمدی، محسن. (1393). 14- یونگر،ا؛ شنیویند، ا.پ؛ یونگر،و. حفاظت آثار هنری چوبی. ترجمه‌ی: اصغر طارمیان و علی نقی کریمی. (1389). چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (2001).