پژوهشگاه مواد و انرژی، پژوهشکده سرامیک، آزمایشگاه ترشوندگی و سیالات
چکیده
اندازهگیری زاویه تماس در آزمونهای ترشوندگی کمک شایان توجهی به علم و مهندسی سطح نموده است. بسیاری فرآیندهای مختلف، از جمله پوششدهی گرم و سرد، ریختهگریهای دوغابی، صنایع مرتبط با سیستمهای بیولوژیکی، چاپ و به طور کلی هر فرآیندی که با سیستمهای سه فازی جامد-مایع-سیال(بخار) سر و کار دارند، از این آزمون بهره میبرند. بنیان این آزمون بر مبنای نظریهای که نخستین بار توماس یانگ ارائه نمود، بنا شده است. با این حال سادگی این آزمون و امکان دادهبرداری فوقالعاده موجب شده است که بسیاری محققین بدون توجه به دیگر مباحث با اهمیت در ترشوندگی، به توصیف و توجیه پدیدهها بپردازند. مسئلهی پسماند زاویه تماس، یکی از این مباحث با اهمیت است که میبایست بیشتر مورد توجه قرار گیرد. پسماند در ترشوندگی اختلاف میان بیشترین و کمترین زاویه تماس ممکن برای سطح را نشان میدهد. همین نکته خود موید آن است که نمیبایست مطلقا به بررسی زاویه تماس اتکا نمود. در این مقاله بنیان مسئلهی پسماند مورد بررسی قرار میگیرد. با توجه به اینکه این موضوع بیشتر از نگاه ترمودینامیکی بررسی میشود، پسماند در حالت سکون موضوع اساسی مقاله خواهد بود. در پایان مقاله روشهای معمول و پیشرفتهی اندازهگیری پسماند به همراه مزیت و نقصهای هر کدام مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در نهایت امید است که مقاله حاضر بتواند نگاه محققین علم سطح را که در تمامی علوم دیگر از جمله علم و فناوری نانو، علم و مهندسی مواد، شیمی فیزیک ماده چگال و البته مواد نرم فعالیت میکنند، با دیگر جنبههای تکمیلی و اساسیتر مبحث ترشوندگی آشنا نماید.